Exodus : Gods and Kings (2014)

Korte Inhoud
Mozes werd als kind te vondeling gelegd door zijn wanhopige moeder en werd gevonden door de dochter van de Farao. Hij groeide op bij de Egyptische koninklijke familie samen met toekomstige Farao Ramses II. Maar wanneer hij een brandende doornstruik ziet die met de stem van God sprak raakt Mozes ervan overtuigd dat hij de Israëlitische slaven moet bevrijden van de slavernij, wat leidde tot het splijten van de Rode Zee en een veertigjarige pelgrimstocht door de woestijn op zoek naar het Beloofde Land.

Genre : Actie/Avontuur/Drama
Land : VS/UK

Cast :
Christian Bale : Moses
Joel Edgerton : Ramses
Aaron Paul : Joshua

Regisseur : Ridley Scott

Mijn mening

“Follow me and you will be free. Stay and you will perish.”

Ik heb zo’n gevoel dat de katholieke kerk aardig wat lobbywerk verricht heeft in Hollywood nadat ze gemerkt hebben dat hun fanbase aan het slinken was. Eerst was er het Bijbelse verhaal “Noah”, waarbij de alom bekende botenbouwer weer eens aan de slag gaat en een immense ark bouwt, op aandringende van “The guy upstairs”, waar hij en zijn familie zich in verschansen, samen met alle diersoorten, om de aangekondigde vloedgolf te kunnen weerstaan. En nu hebben ze zelfs Ridley Scott kunnen overtuigen om het weergaloze epische verhaal van Mozes, die zijn volk door de woestijn de weg wijst naar de absolute vrijheid (Het is duidelijk dat hij niet de juiste plek aangewezen heeft, want dat volk is heden ten dagen nog altijd niet honkvast), te verfilmen. Uiteindelijk zal deze verfilming mij niet direct bekeren (en kon het mij ook niet bekoren), maar ik verwachtte wel grootse dingen van deze gepimpte versie van “The ten commandments” uit 1956. Uiteindelijk was het toch maar een saaie vertoning waarbij de hele trukendoos van CGI, speciale effecten en hedendaagse moderne camera technologieën werd opengegooid, om te zorgen voor een schitterend visueel spektakel. Maar een meerwaarde ten opzichte van de originele spektakelfilm uit 1956 was er niet echt te vinden. Sterker nog, het was doodsaai en teleurstellend waarbij de vertolkingen weinig indruk maakten in vergelijking met die uit “The ten commandments”.

Een spoiler-vrije recensie schrijven voor een film als “Exodus” is niet echt moeilijk, daar de meeste het initiële verhaal toch al kennen. In tegenstelling tot het verhaal uit de Bijbel, waarbij alles miraculeus, wonderbaarlijk en goddelijk wordt omschreven, werd in deze film alles vanuit een wetenschappelijk oogpunt bekeken. Zo krijgen de Egyptische plagen één voor één een zinnige uitleg. Zelfs het hoogtepunt aan de Rode Zee ziet er niet uit alsof de hand van God in het spel is. Zoals Scott het zelf aankondigde was het de bedoeling om alle mirakels een wetenschappelijk tintje te geven. Zo ook de grote truc met de Rode Zee. Een reuze tsunami zou de oorzaak kunnen zijn voor het terugtrekken van de Rode Zee. Als realist kan ik hiermee leven en is het meer plausibel om de gang van zaken te verklaren. Als fervent filmliefhebber vond ik deze keuze eerder teleurstellend. Naar mijn bescheiden mening verdwijnt hiermee het magische van de hele film. Eerlijk gezegd zorgde mijn hooggespannen verwachtingen omtrent deze scene ervoor dat ik stug volhield en volhardde in het verder kijken naar deze toch wel ellendig lang durende film. Ik verwachtte een indrukwekkend fragment (in vergelijking met die uit de film van 1956) maar werd getrakteerd op een lege, drassige zeebodem (en afgaand op het immense lawaai van de rondvliegende vogels, krioelde het er van rond spartelende, naar lucht happende vissen) die naderhand weer werd overspoeld door enorme vloedgolven. Geen indrukwekkend schouwspel dus van een zich openvouwende zee. Voor niks ongeduldig zitten wachten op dit moment.

Ook de vertolkingen door Christian Bale (Mozes) en Joel Edgerton (Ramses) waren soms botweg beschamend en totaal niet overtuigend. Bale was nu toch echt niet geloofwaardig als de befaamde Mozes. Als would-be Egyptenaar zag hij er in het begin jeugdig en viriel uit. Als Mozes zag hij er ook uit als een viriele persoon, maar dan met een valse baard. Tevens was hij ook niet zo zelfzeker en durfde hij God zelfs te verwijten dat deze een tikkeltje te ver ging. Vergelijk dat met Charlton Heston. Dat was nu eens Mozes ten voeten uit : dat postuur, die imposante baard, die uitstraling en een schoolvoorbeeld wat leiderschap betreft. Ook Edgerton als de wrede heerser Ramses zag er ook ronduit ridicuul uit. Het moment dat hij zijn vervaarlijk uitziend zwaard opzij legt, zou hij niet misstaan als lid van The Village people met zijn redelijk dik aangebrachte mascara en blinkende kale kop. Yul Brynner ! Ja, dat was nu eens een vervaarlijk en wrede Egyptische farao. Voor de bijrollen hadden ze ook enkele klinkende namen gestrikt zoals Sigourney Weaver, Ben Kingsley, Aaron Paul en John Turturro. Duidelijk werden er kosten nog moeite gespaard en diende dit louter en alleen om het gehele spektakel een Hollywood status te bezorgen. De enige die me niet teleurstelde was Kingsley, alhoewel er toch een beetje sleet zit op die routineuze gelaatsuitdrukkingen van Kingsley.

Is er ook iets positief te melden over deze film ? Ja natuurlijk. Visueel is het een lust voor het oog : de hele aankleding, de kostuums, Memphis en de omringende sloppenwijken wordt indrukwekkend in beeld gebracht, de monumenten en de aan de gang zijnde werken, de verplichte,grootschalige strijdtaferelen (het “The Lords of the Ring” gevoel kwam naar boven), de Egyptische plagen zien er gelikt uit en sommige beelden zijn echte pareltjes. Ook de subtiele interpretaties die aangebracht werden aan het Bijbelse verhaal waren verrassend. Zo word Hij-die-steeds-met-een-galmende-stem-spreekt voorgesteld als een irritant met een Brits accent sprekend ventje. Het is een echt ettertje die zich vreselijk opwind als blijkt dat er aan zijn eisen niet wordt voldaan. Ik ben geen religieus type en totaal geen expert wat betreft de inhoud van de bijbel, maar ik ben toch van mening dat op het moment dat Zijne Heiligheid de 10 plagen laat razen over Egypte, Hij zelf nog de 10 Geboden aan het uitwerken was. Want “Gij zult niet doden” en het begrip naastenliefde was hier echt niet van toepassing. Van de term “iemand de andere wang toekeren” was blijkbaar ook nog geen sprake. Zijn leuze was eerder “oog om oog,tand om tand”. Maar dat is voer voor een theologisch debat. Verder vond ik het wel prachtig dat Mozes zelf de 10 geboden secuur in de stenen tabletten beitelde in plaats van dat “The Big Chief” het er in bliksemde.

Toch stel ik me de vraag waarom Ridley Scott, toch één van mijn meest favoriete regisseurs die een reeks films (“Alien“, “Blade Runner“, “Gladiator“, “Hannibal“, “Black Hawk Down“, “Matchstick Men“, “Prometheus“) heeft geproduceerd die gerust een plaatsje verdienen in de filmgeschiedenis, op zijn gezegende leeftijd van 77 jaar, uiteindelijk gekozen heeft voor dit project. Misschien wilde hij in het reine komen met God ! Conclusie : een visueel geslaagde film maar inhoudelijk zo leeg als de woestijn tijdens een hete zomer. Nu nog een soft-erotisch drama over Sodom en Gomorra, een thriller over de lotgevallen van Lot (ik voorspel een zoutloos verhaal) en een avonturenfilm over Samson en Delilah, en we hebben denk ik de meest tot de verbeelding sprekende gedeeltes van de bijbel verfilmd.

PS. Het is zeker niet mijn bedoeling om gelovigen voor het hoofd te stoten. Wie ben ik om te oordelen of geloven een goede of slechte zaak is. Dan waan ik me zelf God. Maar zelfs Ridley nam de volgende woorden in de mond : “Religie is de bron van al het kwaad. Iedereen maakt elkaar af in de naam van zijn of haar god.”. Uiteindelijk zal deze film weer voor ophef zorgen onder het godsvruchtige publiek. Voor mij was het gewoonweg een doorsnee verhaal.