Us (2019)

Korte Inhoud
Een moeder en vader vertrekken met hun kinderen naar een strandhuis om lekker te kunnen ontspannen met vrienden. Wanneer de avond valt, krijgen ze bezoek van onuitgenodigde gasten. De sereniteit die heerste verandert al snel in een hoop spanning en chaos.

Genre : Horror/Thriller
Land : VS/Japan/China

Cast

Lupita Nyong'o : Adelaide Wilson / Red
Winston Duke : Gabe Wilson / Abraham
Shahadi Wright Joseph : Zora Wilson / Umbrae
Evan Alex : Jason Wilson / Pluto

Regisseur
Jordan Peele

Mijn mening

Jeremiah 11:11
Therefore thus saith the Lord, Behold, I will bring evil upon them, which they shall not be able to escape; and though they shall cry unto me, I will not hearken unto them.

“Get out” was een dikke vette knipoog naar het racistische verleden (en heden) van de Verenigde Staten. Een blanke, welvarende gemeenschap die Afro-Amerikanen gebruiken om hun afgeleefd lichaam te vervangen. Een cynisch aanvoelend verhaal waarin het lichaam van de zwarte Amerikaan in zekere mate verafgood wordt. En tegelijkertijd ook weerzinwekkend omdat deze Amerikaanse medemensen beschouwd worden als overbodige individuen die niemand zal missen. Verdwijnende zwarte medemensen vallen minder in de kijker zogezegd. En een hoofdrolspeler als toekomstig slachtoffer, die met behulp van een plukje katoen (ja hoor, een subtiele verwijzing) kan ontsnappen op het einde. Dat men dit als een soort allegorie met een politiek tintje kan beschouwen, vond ik nogal overduidelijk. Dat “Us” een politieke boodschap bevat, kon ik echter niet zo direct duiden. Het ligt er natuurlijk aan hoe je het geheel interpreteert. Zelf interpreteerde ik het verhaal als een “Twilight-zone”-achtig gebeuren. Zielsverwanten die een symmetrisch bestaan leiden. Dus geen uit de hand gelopen genetische experimenten. Of is het allemaal metaforisch bedoeld en een weerspiegeling hoe wij ons als maatschappij zien? Al bij al zet ik “Us” op hetzelfde niveau als “Hereditary”. Eén en al hype maar naar mijn bescheiden mening toch ontgoochelend.

De film begon nochtans ijzersterk. Het impressionantste moment is de openingsscène met de langzaam uitzoomende camera en een koor als achtergrondmuziek. Gewoonweg schitterend. Vervolgens een intens moment waarbij de jonge Adelaide (Madison Curry) tijdens een familievakantie ronddwaalt in een attractie op het strand van Santa Cruz en daar oog in oog staat met iets angstaanjagend. Zo angstaanjagend dat ze niets meer zegt en haar ouders (wiens liefdevolle relatie overduidelijk verdwenen is) vertwijfeld de hulp van een psychologe inroepen.

Als Adelaide dan als volwassene (Lupita Nyong’o) terug in beeld komt, lijkt het alsof de traumatische ervaring verwerkt is. Maar als ze met haar man Gabe (Winston Duke) en kinderen Zora (Shahadi Wright Joseph) en Jason (Evan Alex) terug hetzelfde strand opzoeken, waar ze met een bevriend koppel afgesproken hebben, zijn er weer allerhande voortekenen die verwijzen naar de gebeurtenis uit het verleden. Het is pas als er ’s nachts een groepje rare snuiters in oranje overalls gekleed op hun oprit verschijnen, dat de sfeer grimmig en angstaanjagend wordt. In eerste instantie vond ik het een “The Purge” moment. Maar het moment dat de familie Wilson oog in oog staan met de onbekenden, valt het algauw op dat het echt creepy en zich vreemd gedragende individuen zijn.

Eerste afknapper van de film. Het moment dat Red haar mond opentrekt en een vreselijk irritant stemgeluid te horen is. Als de ontknoping op het einde zich opdringt (en ditmaal was de ultieme onthulling niet bijster verrassend) is het misschien wel overduidelijk waarom haar stem zo klinkt. Tot dat tijdstip zit je je constant af te vragen wat de reden is voor dit rare stemmetje. Maar troost je. Je zal nog meer raadselachtige zaken tegenkomen waar je niet direct van begrijpt wat de uiteindelijke betekenis nu is. Ik hou wel van films die niet te simplistisch zijn en geen voorgekauwde uitleg bieden zodanig dat Jan Modaal het allemaal begrijpt. Ik ben echter geen grote fan van films vol symboliek waarbij herbekijken een must is zodanig dat je de achterliggende diepere betekenis kan ontdekken. En dan vervolgens tot de conclusie komen dat je theorie helemaal niet strookt met hetgeen de regisseur bedoelde.

Jordan Peele heeft een unieke kijk op het genre horror en probeert er een alternatieve draai aan te geven. Alleen zijn maatschappijkritische boodschap over ongelijkheid en de indeling in klassen is nu wel aangekomen. Als Peele nog eens zinnens is om een ongebruikelijke horror te regisseren, dan hoop ik dat hij een andersoortige boodschap erin verwerkt. Laat de symboliek weg en je kan spreken van een doorsnee “home invasion” film van hetzelfde niveau als pakweg “You're Next”. En op dat gebied is het wel succesrijk te noemen.

Er valt ook veel positiefs te vertellen over deze film. “Us” overstijgt moeiteloos ontgoocheling “Hereditary”. Niet alleen de in crescendo stijgende spanning was zichtbaar aanwezig en zorgde voor enkele angstaanjagende momenten. De film op zich is ook meesterlijk in beeld gebracht. Je kan het moeilijk de "ultieme" slasher noemen, maar er spettert toch aardig wat bloed in het rond. Maar voornamelijk zijn het de acteerprestaties van de vier hoofdrolspelers. Briljant hoe ze zichzelf en hun tegenpolen spelen. Ze ondergingen een angstaanjagend ogende transformatie wat resulteert in twee totaal verschillende persoonlijkheden. Ik ben er zeker van dat James McAvoy ook van dit "Split"-achtig schouwspel zal genieten.

Spijtig genoeg was het einde voor mij een anticlimax. Het concept horror verdween naar de achtergrond en resulteerde in een belerend pleidooi over onze onrechtvaardige wereld en het bestaan van een onderdrukte bevolking die zich misnoegd en onbegrepen voelen. Het symbolisch verbreken van de ketens en het vormen van een menselijke ketting voor een beter wereld verbrodde het voor mij. En tegelijkertijd zijn er de vele onbeantwoorde en voor allerlei interpretaties vatbare vragen. Wat is dat nu met die rondhuppelende konijnen? Voedsel voor de schaduwzijde of testmateriaal voor kloon-experimenten? Waarom die weerkerende tekst “11:11”? En waarom een schaar als wapen? Maar vooral, waar hebben ze die vandaan gehaald? En al die oranje overalls? Nope, een herkijkbeurt om verborgen antwoorden en subtiele hints te ontdekken, is niet aan mij besteed. Films met bijbehorende handleiding. Het zal me nooit bekoren!

PS. Bijkomende weetje omtrent “Us”. De tweelingszusjes van het bevriende koppel waren in hun prille levensjaren al te bewonderen als Emma Geller-Green in de sitcom “Friends”.