Child 44 (2015)

Korte Inhoud
Een idealistische pro-Stalin veiligheidsfunctionaris besluit om een reeks kindermoorden te onderzoeken, in een land waar dit soort misdaden zogenaamd niet voorkomen. De staat wil niets weten van het bestaan van een kindermoordenaar, laat staan een seriemoordenaar. Hij wordt dan ook gedegradeerd en verbannen maar besluit, met de hulp van zijn vrouw, de zaak te blijven onderzoeken.

Genre : Thriller
Land : Tsjechië/UK/Roemenië/Rusland

Cast :
Tom Hardy : Leo Demidov
Noomi Rapace : Raisa Demidov
Joel Kinnaman : Vasili

Regisseur : Daniel Espinosa

My Opinion

“I would rather spend a lifetime in a shithole like this with you,
than spend one minute in Moscow without you.”

Allereerst eventjes iets verduidelijken. Ik ben geen anticommunist of voorstander van anti-Russische propaganda. Ik ben trouwens ook geen anti-kapitalist of tegenstander van die andere grootmacht aan de andere kant van deze planeet. Ik ben een nietig persoontje die een bescheiden leventje leidt in waarschijnlijk één van de kleinste landen ter wereld. Om deze film te bestempelen als propaganda materiaal tegen de USSR lijkt me in de huidige wereldsituatie toch wel zwaar overdreven. Wie heeft daar in godsnaam baat bij? Zou het niet kunnen zijn dat het een poging is om een beeld te vormen over de omstandigheden waarin gewone mensen in die naoorlogse periode moesten overleven? Of dit al dan niet een vertekend beeld is, kan ik niet beoordelen. Ik ben wel blij dat ik heden ten dage niet in zulke omstandigheden leef.

Wat een deprimerend en angstaanjagend regime moet dat wel geweest zijn waarbij repressie en blinde gehoorzaamheid de voornaamste waarden waren. Het verklikken van anderen als redmiddel. Diegenen die vandaag je bloedbroeders zijn, kunnen de volgende dag je ergste vijanden zijn. Ongeacht je status of rang. Voor je het weet wordt je gedeporteerd naar de verste uithoek van moedertje Rusland om in erbarmelijke omstandigheden smerige karweitjes uit te voeren. Gedegradeerd tot een betekenisloos en verwaarloosbaar iemand. En dat is de sterke kant van deze film. Het portret van een maatschappij onder controle van een politionele instelling, in dit geval de Russische staatsveiligheid (de MGB, voorloper van de KGB) in het naoorlogse post-Stalinregime. De MGB (vergelijkbaar met de Stasi in de DDR) was het veiligheidsapparaat van de USSR dat er op toezag dat de loyaliteit aan het communistische regime overeind bleef. Dissidenten, anticommunistische elementen en politieke tegenstanders (en vervelende individuen werd dan zo’n reden aangesmeerd) werden zorgvuldig opgezocht en verwijderd. Ze waren misschien niet zo gewelddadig als de NKVD, maar koorknaapjes waren het nu ook weer niet.

“Child 44” is grauw, smerig en confronterend. De ellende, de armoede, de paranoia, de uitzichtloosheid en gewetenloze repressie wordt op een indrukwekkende manier in beeld gebracht. Het is zeker geen film waar je vrolijk van wordt. Spijtig genoeg werd het hoofdonderwerp, waar de hele film in feite rond draait, een beetje naar de achtergrond geschoven. Het thema van de seriemoordenaar is nogal povertjes uitgewerkt. Het enige interessante was de manier waarop men met deze misdaden omging. Het bestaan van een seriemoordenaar was ondenkbaar (“There’s no murder in paradise”). Alleen een kapitalistisch regime kan een moordenaar voortbrengen zoals voorgeschreven door de Sovjet-doctrine. De eigenlijke moorden worden karig in beeld waarbij de toch wel vreselijke beelden van kinderlijkjes bijblijven. De uiteindelijke ontknoping en ontmaskering verliep voor mij op een te eenvoudige manier. Verwacht dus geen “Silence of the Lambs made in Russia” maar een soort docudrama over dit kille Sovjet-Unie.

Qua acteren valt er eigenlijk niks op aan te merken. De meeste personages kwamen nogal stereotiep over. Velen zullen het gebruik van het nep Russisch accent hekelen. Misschien terecht, maar persoonlijk vind ik dit een bijdrage tot de sfeer in de film. Een Rus die perfect Engels spreekt zou bij mij pas onnatuurlijk overkomen. En helemaal het heen en weer zou ik krijgen als de conversaties puur in het Russisch zouden gevoerd worden. Tom Hardy speelt een voortreffelijke rol als de oorlogsheld Leo Demidov die langzaam maar zeker zijn status ziet afbrokkelen. Noomi Rapace (die ik toch wel grandioos vond als Lisbeth Salander in “Män som hatar kvinnor”) staat haar mannetje als de verbitterde vrouw van Leo. En ook Joel “Run all night” Kinnaman vond ik niet slecht als de op wraak beluste Vasili (een angsthaas die dankzij zijn verworven machtspositie dreigend overkomt). Misschien is het omdat ik het boek waarop deze film is gebaseerd nooit heb gelezen, dat ik het een uitstekende film vind. Maar is het geen gouden regel dat boekverfilmingen in de meeste gevallen ontgoochelen?