Velvet Buzzsaw (2019)

Korte Inhoud

Een groep artiesten en kunstverzamelaars stuit op een reeks schilderijen van de hand van een onbekende persoon. Deze ontdekking doet de geldwolven in hen naar boven komen, maar dit komt niet zonder een prijskaartje. De personen worden het doelwit van een bovennatuurlijke kracht.

Genre : Mystery/Horror/Thriller
Land : VS

Cast
Jake Gyllenhaal : Morf Vandewalt
Rene Russo : Rhodora Haze
Toni Collette : Gretchen
John Malkovich : Piers

Regisseur
Dan Gilroy

Mijn mening

Critique is so limiting and emotionally draining.
I've always wanted to do something long-form, beyond opinion.
Dip my toe into an exploration of origin and essence.
A metamorphosis of spirit into reality.
I've... I've never had the vehicle until now.

Op regelmatige basis krijg ik wel eens de vraag om een low-budget film te bekijken en mijn mening hierover te geven. En af en toe ga ik wel op zo’n gunst in. Maar als iemand mij de vraag stelt om maandelijks een horrorfilm te kijken en dan verslag uit te brengen hierover, dan kan ik dat heel moeilijk weigeren. Het is dan ook een win-win situatie. Ik ben nu eenmaal een fervent fan van horror. En diegene die het mij vroeg, is iemand die doodsbenauwd is om er eentje te kijken. En op de vraag welke horror ik deze maand moet kijken, kreeg ik als antwoord “Velvet Buzzsaw”. Tja, dan zal ik me daarvoor maar eens opofferen.

Ik kan de persoon die me de vraag heeft gesteld nu al geruststellen. “Velvet Buzzsaw” is verre van angstaanjagend of griezelig. Het aantal schrikmomenten is angstaanjagend weinig. Ik heb er welgeteld eentje zien voorbijkomen. En dat was dan ook alleen omdat een huiskat plots in beeld sprong. Het label horror vond ik dan ook ruimschoots misplaatst. Het meest griezelige aspect in deze film is hoe hautain, pedant en arrogant kunstkenners en kunstenaars in het wereldje van moderne kunst wel zijn. Wat me nog het meest angst inboezemde, was het besef dat het misschien in werkelijkheid er echt zo aan toegaat. En hoe verder in het verhaal, hoe belachelijker het allemaal overkwam. De film werd grappiger in plaats van griezeliger.

Initieel was ik erg enthousiast om deze film te zien. En dat al vanwege het feit dat Jake Gyllenhaal (als kunstcriticus Morf Vandewalt) en John Malkovich (als de naar inspiratie zoekende kunstenaar Piers) meespelen. Twee topacteurs die elk over een eigenzinnige manier van acteren beschikken. Als er iets is waar ik het meest van genoten heb in deze film, dan is het wel het acteren van Gyllenhaal. Een gerespecteerd, maar ook gevreesd, kunstcriticus. Hij worstelt niet alleen met zijn seksuele geaardheid maar ook met de vraag of hij nog de gave heeft om kunst te beoordelen en te bekritiseren. Hij weet op een overtuigende wijze een beeld op te hangen van dit gesloten wereldje vol mensen die stellig ervan overtuigd zijn dat ze een niet te evenaren kennis hebben over kunst. Een beeld over dit kunstminnend volk zoals ik het me zelf altijd heb voorgesteld.

Net zoals Gyllenhaal, spreken zulke artificieel overkomende individuen in dusdanige bewoordingen, dat je eigenlijk geen flauw idee hebt waar ze het over hebben. Het lijkt wel alsof Gyllenhaal’s dialogen een samenraapsel zijn van pseudo-intellectuele termen. In gewone mensentaal : hij schudt onnoemelijk veel intellectueel klinkende citaten uit zijn mouw die tegelijkertijd betekenisloos zijn. Morf is iemand die bij elk voorwerp een mening heeft over kleur, vorm en correlatie met de omgeving. Of het nu over een willekeurig geplaatste stoel in een hotelkamer of de kledij van een medewerker is. Zelfs de kleur van een doodskist is voor hem aanleiding om kritiek te spuien. En dit geldt eigenlijk ook voor galerijhoudster Rhodora Haze (Rene Russo), kunstenaar Piers (John Malkovich), medewerkster Gretchen (Toni Collette), kunstkenner Jon Dondon (Tom Sturridge) en elke doorsnee gallerijbezoeker. Stuk voor stuk pretentieus en gewichtig doende personages die, als je ze nader bestudeert, oninteressante en niet sympathieke personen zijn. Een overduidelijk bewijs dat heel dit moderne kunst wereldje niet meer dan een luchtballon is die zo doorprikt kan worden, is de scene waarin Jon Dondon een stapel vuilniszakken aanziet als kunstwerk.

Het is pas op het moment dat Josephina (Zowe Ashton) ontdekt dat haar bovenbuur een obscure kunstenaar was die trachtte zijn kunstwerken te vernietigen omdat er een bovennatuurlijke kracht vanuit gaat, dat de zaken een morbide kant uitgaan. De overleden kunstenaar Vetril Dease blijkt een verontrustend verleden te verbergen waar sprake is van fysiek misbruik, moord, marteling en choquerende experimenten in een psychiatrische instelling. Dit alles komt tot uiting in zijn spraakmakende schilderijen die emoties opwekken bij diegene die ze aanschouwen. En de personen die er financieel profijt willen uithalen, krijgen te maken met het moorddadige aspect van Vetril’s kunstwerken. Is het door de demonische aard? Of zijn het gewoonweg toevalligheden?

Nee, “Velvet Buzzsaw” is zeker geen horror. Het is een geslaagde parodie op de kunstwereld. Een wereld waar men niet de nadruk legt op het artistieke en creatieve, maar meer op de investeringswaarde en de winstmarges. Kunstenaars leveren werken af aan de lopende band om aldus een goedgevulde catalogus te verkrijgen. In het verleden werden deze kunstwerken vertoond in drukbezochte galerijen, verdwijnen ze nu in de anonimiteit nadat ze opgenomen worden in de privé collectie van vermogende kunstverzamelaars. Zoals Rhodora het zelf zegt: “So much easier to talk about money than art”. Verwacht echter geen angstaanjagende of creepy situaties. De film deed me direct denken aan “Deep Dark”. Niet direct vergelijkbaar maar wel een film (ook over absurde kunstwerken) waar je misschien de huiveringen van krijgt. “Velvet Buzzsaw” is te zien op Netflix. Maar geloof me. Er zijn andere Netflix produkten die meer de moeite zijn om te bekijken.