Joker (2019)

Korte Inhoud
Gotham City in de jaren 80. Een clown, Arthur Fleck genaamd, voelt zich uitgekotst en verstoten door de maatschappij. Geleidelijk aan wordt hij krankzinnig en ontpopt hij zich van vriendelijke, vrolijke clown tot schurk, beter bekend als 'de Joker'. Iemand die kickt op haat en het creëren van chaos.

Genre : Drama/Thriller/Misdaad
Land : VS/Canada

Cast
Joaquin Phoenix : Arthur Fleck
Robert De Niro : Murray Franklin
Brett Cullen : Thomas Wayne
Frances Conroy : Penny Fleck

Regisseur
Todd Phillips

Mijn mening

I just hope my death makes
more cents than my life.

Weltschmertz. Wanhoop. Verdriet. Radeloosheid. Dat zijn de kernwoorden die bij me opkwamen na het bekijken van deze film. Als je een superhelden-filmfan bent en je verwacht je aan heroïsche confrontaties tussen deze geschifte clown en onze aan vleermuizen gerelateerde superheld in strak latex-pak, dan mag je gerust je biezen pakken en deze film overslaan. De vertolking van “Joker” door Jack Nicholson was meesterlijk en je kreeg een werkelijk gemene Joker te zien die geobsedeerd was door geld en macht. Maar zonder twijfel was Heath Ledger’s vertolking legendarisch. Het krankzinnige en psychopathische kwam totaal tot zijn recht in het personage dat Ledger op het witte doek toonde. Een schitterende acteerprestatie. Wat Joaquin Phoenix echter in deze film presteert, is als het ware onevenaarbaar. Na “You were never really here” vond ik dat Phoenix in het kopgroepje van excellente acteurs thuishoorde. Na “Joker” is hij voor mij sowieso al koploper.

Ik ben niet snel onder de indruk van een film. Maar deze “Joker” maakte toch wel een immense indruk op mij. En niet vanwege de gewelddadigheden. Ik vind trouwens de berichtgeving over het publiek dat de filmzaal vroegtijdig verlaat, omdat het te intense werd, toch wel schromelijk overdreven. Elke doorsnee actiefilm van tegenwoordig is gevuld met agressieve scenes vol zinloos geweld. Ik werd eerder overmand door een constant ongemakkelijk gevoel tijdens het kijken. Een gevoel van medelijden en plaatsvervangende schaamte. Zowel wat Arthur Fleck betreft als de medeburgers waar hij mee in aanraking komt. Meest intrieste scene was voor mij het stand-up-comedy moment. Je weet dat Arthur zal afgaan als een gieter en dat zijn would-be grappige performance als een boemerang in zijn gezicht zal terugkeren. De meest veelzeggende scene: de overbezorgde moeder in de metro die hem toeschreeuwt om haar kind niet te intimideren en hem angstig de rug toekeert. Meelijwekkend. Confronterend. Voer genoeg om de psyché van deze verstoorde ziel te laten ontsporen.

Joaquin Phoenix is fenomenaal. Niet alleen is hij psychisch enorm kwetsbaar. Ook fysiek ziet hij er uitgemergeld en fragiel uit. Vel over been waardoor zijn ribbenkast wel uit zijn lijf lijkt te barsten en schouderbladen er elk moment doorheen kunnen scheuren. Een vel als perkament waar barsten in zitten. Net als in zijn door antidepressiva geteisterde ziekelijk geest. Antidepressiva die nodig zijn om de oncontroleerbare lachbuien in bedwang te houden en hem door zijn miezerig bestaan heen te helpen. Een uitzichtloos leven zonder begrip en liefdevolle gevoelens. Behalve voor zijn moeder (Frances Conroy) die dementerend wegkwijnt in een zetel en dagelijks brieven schrijft naar Thomas Wayne (Brett Cullen), vader van Bruce Wayne en toekomstig burgemeester van Gotham, met de vraag of hij hun niet eventueel zou kunnen helpen.

“Joker” is geen ontspannende film. Het is vreselijk deprimerend om toe te zien hoe zo’n individu door de maatschappij wordt gekweld en uitgespuwd. Er gaat geen dag voorbij zonder dat hij wordt weggehoond, fysiek mishandeld of behandeld als een lepra-patiënt. Deze neerwaartse spiraal waar hij in terechtkomt zorgt voor een explosief moment waarbij hij het heft in eigen handen neemt met een desastreuze afloop als gevolg. De ontlading die naderhand volgt bij Arthur is zowel angstaanjagend als magistraal in beeld gebracht. Dat irreëel en dwaas dansje in het openbaar toilet is waarschijnlijk het moment van besef dat zijn leven op een kantelpunt staat. En zonder dat hij het beseft wordt hij de symbolische kracht achter een beweging tegen de onrechtvaardigheden in de maatschappij. Een soortement Katniss Everdeen voor de verschoppelingen. En ook al horen velen dit niet graag, de raakpunten met onze huidige maatschappij zijn veelvuldig aanwezig.

Ook al is het een origine-verhaal over de beruchtste aartsvijand van Batman, toch zou dit het portret kunnen zijn van zovele anderen. Dagdagelijkse mensen die een strijd leveren met hun eigen persoonlijkheid en uit de boot vallen op allerlei vlakken. Individuen die veelvuldig in het verdomhoekje worden gedreven en een destructieve haat kweken tegen alles en iedereen. En de dag dat hun zekering doorbrandt, hun toevlucht zoeken tot handelingen die niet door de moderne maatschappij getolereerd worden. Niet dat ik deze handelingen goedkeur. “Joker” is geen deel van een superhelden-universum. Deze film is meer realistisch dan welk psycho-dramatische film dan ook. Een film die toont hoe een underdog uitgroeit tot een monsterachtige kwelduivel die chaos en verderf predikt. Een gevoelloze, zieke geest die nergens om geeft. Hoe harder je op hem inbeukt, hoe harder zijn schaterlach. De film “Joker” heeft me doen begrijpen wie die figuur is en vanwaar hij komt. Voor mij de indrukwekkendste film uit de superhelden potpourri die we de laatste jaren voorgeschoteld kregen. En voor mijn part, een welverdiend Oscar-beeldje voor Joaquin Phoenix. Hij zal er zeker smakelijk over lachen de avond van de uitreiking.