The Shape of Water (2017)

Korte Inhoud
1962, gedurende de Koude Oorlog. De dove schoonmaakster Elisa vindt op een dag samen met haar collega Zelda een visachtig creatuur waarvoor ze snel empathie voelt. Dit wezen is de laatste van zijn soort en wordt door de Amerikaanse overheid bestudeerd om eventueel te worden ingezet in het leger of in de ruimtevaart. Bijgevolg probeert Amerika dit verborgen te houden voor Rusland. Elisa wil het amfibisch wezen helpen ontsnappen uit het laboratorium.

Genre : Fantasy/Avontuur
Land : VS

Cast :
Sally Hawkins: Elisa Esposito
Michael Shannon : Richard Strickland
Octavia Spencer: Zelda Fuller

Regisseur :
Guillermo del Toro

Mijn mening

“The natives in the Amazon worshipped it.
Like a god.
We need to take it apart, learn how it works.”

Ik heb deze net de avond voor de Oscar uitreiking nog gekeken, omdat ik aan mijn water (tja) kon voelen dat deze film wel eens het felbegeerde beeldje in de wacht zou kunnen slepen. Initieel wou ik ook niet mijn mening over de film wereldkundig maken. Maar daar ik mijn mening al gedeeltelijk had neergeschreven, dacht ik de ruwe kantjes eraf te schaven en het dan toch te publiceren. Om eerlijk te zijn reken ik me niet bij de grote schare bewonderaars van “The shape of water”. Ook al ging ik er met grote verwachtingen naar kijken en was het een creatie van Guillermo del Toro, wiens vorige geziene films ik wel kon appreciëren, was ik toch maar matig enthousiast hierover. Op het uiteinde bleef ik zitten met een “was het dat ?” gevoel. Waarom de juryleden van de academie massaal gevallen waren voor deze film, is voor mij echter een klein raadsel. Want echt wereldschokkend, adembenemend en grensverleggend is deze film nu ook weer niet.

Achteraf bekeken zou ik deze film kunnen vergelijken met “Free Willy”. Alleen lijkt het te redden amfibisch schepsel eerder qua uiterlijk op de creatie uit “Creature from the Black Lagoon”. En zoals in “Free Willy” waar Jesse zijn beste vriend wil bevrijden, is het hier Elisa Esposito (Sally Hawkins) die zich van de taak kwijt om het gevangen gehouden schepsel te bevrijden. Alleen was de vriendschap tussen Jesse en Willy niet hartstochtelijk te noemen en werden ze ook niet betrapt op aanstootgevend gedrag. Elisa en haar geschubde vriend wisten algauw hoe de vork aan de steel zat. Of beter gezegd, Elisa wist algauw waar bij haar lief sprotje de angel verborgen was. Verwacht je dus aan enkele vochtige scenes. En het complex waar de overheid (onder militair toezicht) het gevreesde wezen vastgeketend houdt om er mee te experimenteren, is waarschijnlijk ontworpen door een interieurarchitect die beïnvloed is door de interieurstijl die je kon bewonderen in de Nautilus.

Natuurlijk is “The shape of water” meer dan alleen maar een film over een reddingsactie die op poten is gezet door een schoonmaakster zonder geluid. Een schoonmaakster wiens mededogen ervoor zorgt dat ze na verloop van tijd hard gekookte eieren begint binnen te smokkelen en een plan opstelt (grootser dan dit uit “The Great Escape”) om die arme vis te redden. “The shape of water” is ook meer dan alleen maar een romantisch verzinsel waarbij een schriel schoonmaakstertje zich in de vinnen werpt van een wonderbaarlijk wezen en zich totaal verliest na diep in die uitpuilende vissenogen te kijken. Guillermo Del Toro hekelt de onverschilligheid en bevooroordeeldheid uit die jaren als centraal thema. Een thema dat ook in onze hedendaagse maatschappij nog van toepassing is. Het anders zijn als individu en het uitsluiten en uitbuiten door diegenen die zichzelf zien als normaal, wordt hier op veelvuldige manieren gesymboliseerd. Een schoonmaakster die stemloos is. En haar collega (Octavia Spencer) die een andere huidskleur heeft. Een al iets oudere, homoseksuele buurman (Richard Jenkins) wiens geflirt niet door de eigenaar van een ijssalon geapprecieerd werd. En last but not least, het wonderbaarlijke zeepaardje wat eerst een raadsel en naderhand een bedreiging vormt klaarblijkelijk.

Net zoals in “Crimson Peak” levert Del Toro hier weeral een visueel overdonderend schouwspel af. De gebruikte beelden zijn bij momenten sprookjesachtig en sfeerrijk. Elisa’s woonst en de buurman zijn kleurrijke reclameposters. Het cinemacomplex en het ijssalon die de sfeer van de jaren 60 uitademen. Het militair complex dat er steriel en metaalachtig uitziet, vol obscure geheimen en waar men minder fraaie experimenten uitvoert. Het ziet er allemaal perfect en adembenemend uit. En bij zo’n beeldkwaliteit hoort natuurlijk ook hoogstaand acteerwerk. Deze sublieme vertolkingen worden door gerenommeerde acteurs verzorgt. Sally Hawkins is zo betoverend als haar gezouten nieuwe vriend. En ook al komt er geen geluid uit haar beteuterd mondje, toch weet ze je in te palmen door haar hoogst expressieve gelaatsuitdrukkingen. Ook Michael Shannon was meesterlijk als de dominante en wreedaardige overheidsagent die met zichtbaar plezier zijn taser-achtig wapen op het waterwezen uittest. Een pervers ventje wiens seksuele driften in overdrive gaan door stilte bij de daad. Niet voor niets dat zijn hormonen op hol slaan door Elisa. Tenslotte nog petje af voor Richard Jenkins en Octavia Spencer.

Zonder twijfel is Guillermo del Toro een meester in visualiseren en een ware visionair. Hij creëert een unieke sfeer in zijn films waardoor je oren en ogen tekort komt. Ik ben echter nooit echt overdonderd door het inhoudelijke bij zijn films. Misschien is de boodschap gesofisticeerd genoeg. Maar telkens blijf ik op mijn honger zitten. Ik veronderstel dat het sudderende onderwerp in deze film een beetje in de lijn ligt van de waardes die dit jaar breed uitgesmeerd werden tijdens de uitreiking. De gelijkheid van geslachten. Het niet tolereren van grensoverschrijdend gedrag. En het feit dat de Oscaruitreiking een meer blank getinte zaak is. Het is allemaal kwestie van de juiste snaren te raken.