The legend of 1900 (1998)

Korte Inhoud
Een trompetspeler zit in geldnood en klopt aan bij een muziekhandel om zijn trompet te verkopen. Nog een laatste keer speelt hij op zijn trompet en de eigenaar zet verbaasd een plaat op van exact hetzelfde nummer dat onlangs in diens bezit kwam. De trompetspeler kent de pianist die te horen is op de opname en beweert dat de plaat de enige opname is die ooit van de man gemaakt is. De pianist, 1900 genaamd, werd namelijk geboren op een schip en zette nooit een voet aan land. Voor de wereld bestond de man niet, maar 6 jaar lang had de trompetspeler het genoegen om aan zijn zijde te spelen.

Genre : Drama/Muziek/Romantiek
Land : Italie

Cast :
Tim Roth : 1900
Pruitt Taylor Vince : Max Tooney
Bill Nunn : Danny Boodmann

Regisseur : Giuseppe Tornatore

Alternatieve titel : La leggenda del pianista sull'oceano

Mijn mening

“You're never really done for, as long as you've got a good story and someone to tell it to.”

Er zijn zo van die films die, ondanks dat ze zo ellendig lang duren, je niet snel gaan vervelen. Er zijn echter ook films die een reguliere tijdsduur hebben waar je je stierlijk bij verveelt. Bij de eerste categorie reken ik “The Lord of the Rings”, ”The Wolf of Wall Street” en “The Shawshank Redemption”. Deze “The Legend of 1900” of “La leggenda del pianista sull’oceano” mag je met zijn 165 minuten daar gerust aan toevoegen, want dit is dus een adembenemend en boeiend meesterwerk. Een muzikale ontdekkingsreis samengevat in een sprookjesachtige vertelling die je bij je strot grijpt in het begin en je pas loslaat als de aftiteling begint. Ik ben niet echt een Jazz liefhebber of piano recitals specialist, maar het wekte wel mijn muzikale nieuwsgierigheid. Alhoewel je soms het gevoel hebt dat je een muzikale opvoeding krijgt en eigenlijk continue naar virtuoos pianospel ligt te kijken zoals in “Grand Piano”, is er wel een groot verschil met deze laatste. En dat is het feit dat het je niet begint te vervelen, dat je geïntrigeerd blijft verder kijken om te zien hoe het nu verder afloopt en je geen tandenstokers nodig hebt om je dichtvallende ogen omhoog te houden. Het is wel geen recente film, maar er was iemand die zo de loftrompet stak over deze film dat ik hem perse moest zien.

Het hele verhaal is verteld vanuit het perspectief van Max Tooney (Pruitt Taylor Vince) die jaren als brass trompettist samen met een legendarische pianist speelde in een orkest op het luxeschip "The Virginian". Die legendarische pianist was iemand die ooit als zoon van arme immigranten te vondeling gelegd werd in het departement van de rijkere passagiers, waarschijnlijk om zijn toekomst te verzekeren, maar uiteindelijk ontdekt en geadopteerd wordt door Danny Boodmann (Bill Nunn), een stoker uit de machineruimte. De jonge snaak kreeg de naam Danny Boodmann T.D. Lemon Nineteen Hundred. Oftewel gewoonweg 1900, zijn geboortejaar. Om geen problemen te krijgen met bepaalde instanties, leeft 1900 diep in het ruim van dit cruiseschip tot op de dag dat Danny sterft. Dan is hij ineens onvindbaar. Tot hij op een nacht weer verschijnt, zittend achter een piano, en een wonderbaarlijk pianospel ten gehore brengt. Hij groeit uit tot de meest virtuoze fabelachtige pianist ter wereld die echter niet de moed heeft om voet aan wal te zetten.

“The Legend of 1900” werd geregisseerd door Giuseppe Tornatore en is gebaseerd op de theatermonoloog Novecento van de schrijver,muziekcriticus,saxofonist en gelegenheidsacteur Alessandro Baricco. Globaal gezien zag ik drie grote hoofdstukken in deze film. Het eerste deel kan omschreven worden als “Oliver Twist on The Titanic”. Dezelfde sfeer en omkadering zoals in Titanic, maar dan zonder een ijsberg in de hoofdrol waardoor de oversteek naar Amerika zonder problemen voltooid werd en men het Vrijheidsbeeld ongeschonden kon aanschouwen. Een soort Walt Disney-achtig gedeelte waarbij op een amusante manier de eerste levensjaren van 1900 worden verteld. Het tweede gedeelte is het ruimste en muzikaalste gedeelte. Een aaneenschakeling van muzikale intermezzo’s inclusief het pianoduel tegen Jelly Roll, “The man who invented Jazz” zoals mensen beweerden, en 1900. Ennio Morricone verzorgde de muzikale omlijsting. Dan weet je dus dat dit gegarandeerd meesterlijke muziekstukjes zullen zijn die bijblijven. Het derde deel is het meest filosofische en tragikomisch gedeelte. De poging die Max onderneemt om 1900 zover te krijgen om het oude,te slopen cruiseschip te verlaten. Drie in elkaar overlopende gedeeltes waarbij in het begin het heden en verleden door elkaar vloeien d.m.v. flashbacks. Een innemende, komische en ontroerende film die blijft boeien en verwonderen.

Tim roth, die ik onlangs nog zag schitteren in ‘Broken’ en daarlangs een indrukwekkend palmares op zijn naam heeft staan, neemt de hoofdrol als de volwassen 1900 voor zijn rekening. Ik vind hem een pracht acteur die precies een aangeboren kalmte uitstraalt, afgewisseld met een intrieste melancholische houding en blik. De kinderlijke verwondering over alledaagse dingen en de wereldvreemdheid worden door hem op een ongecompliceerde en ongekunstelde manier uitgebeeld. Hij lijkt een bescheiden,timide en overvriendelijk persoon, tot hij een welgemeend “asshole” gebruikt. Een pianist die zijn emoties en de geobserveerde karaktertrekken van medemensen in zijn pianospel gebruikt en eigenlijk alleen leeft voor zijn muziek. Een schitterend moment was de opname door een platenfirma, die hem wereldberoemd en steenrijk zouden maken, waarbij de toon en sfeer van zijn pianospel langzaam overgaat naar heel intieme klankkleuren louter en alleen door het verschijnen van een lieftallige dame. Zelfs de diep filosofische redeneringen klonken aanvaardbaar, ondanks dat 1900 geen academische opleiding heeft genoten. Een simplistische explicatie over zijn gemoedstoestand en angst voor het onbekende.

Pruitt Taylor Vince neemt de rol van Max, de eenzame muzikant die zijn instrument genoodzaakt is te verkopen, voor zijn rekening. Hij was niet zo echt bekend voor mij. Als ik zijn biografie dan lees blijkt hij nogal furore gemaakt te hebben in de jaren 80-90 waarbij hij een Emmy won voor zijn rollen in “Murder One : Diary of a Serial Killer” en schitterde in “Mississippi Burning”,”Jacob’s Ladder” en “Heavy”. Uiteindelijk is hij na “The Legend of 1900” dan toch wel een beetje in de vergetelheid geraakt en heeft hij alleen kleine bijrolletjes gespeeld zoals in “Beautifull Creatures”,”Homefront” en “13 Sins”. Zo klein waarschijnlijk dat ik hem zelfs niet meer kan herinneren. Al bij al vond ik hem hier wel in passen ondanks dat er soms wel sprake was van overacting en hij niet echt synchroon (om niet te zeggen “volkomen tegen de fysica ingaand”) heen en weer liep te zwalpen tijdens de storm. Deze stormachtige scène kwam bij mij nogal te dramatisch en slapstick-achtig over, met het voorwenden van zeeziek zijn en de heen en weer slingerende bewegingen tot en met de walsende dans zittend achter de piano.

Ondanks dat deze film zich hier voor leent, is het toch geen groots overdreven Hollywood spektakel geworden waarbij men er niet aan zou kunnen weerstaan om overmatig sentimenteel gekwijl en overdreven actierijke breedhoek effecten te gebruiken. Het komt somtijds wel overweldigend en indrukwekkend over. Het moment waarop iemand het Vrijheidsbeeld in het vizier krijgt en het hele schip zakdoekzwaaiend en joelend zich overgeeft aan een intense vreugde (terwijl de gegoede klasse het houdt op een beleefd ingetogen applausje) is bij de eerste keer een kippenvel bezorgend moment. Na de zoveelste keer is het echter, ondanks de toch geslaagde komische benadering dan, te veel van het goede. Ook het piano duel was een hoogtepunt waarbij het onomstotelijk vaststond dat 1900 op dusdanige manier speelde dat het wel leek alsof hij met 4 handen speelde. Maar toch had ik op een bepaald moment een verzadigingspunt bereikt. Schitterend duel en schitterende expressies, maar toch wel overdreven lang . Maar deze minuscule bedenkingen wegen niet op tegen de grootsheid van deze film.