Shutter Island (2010)

Korte Inhoud
De film speelt zich af in 1954. U.S. Marshall Chuck Aule en zijn nieuwe partner Teddy Daniels gaan op zoek naar een moordenares, die ontsnapt is uit TBS-kliniek 'Ashecliffe Hospital' voor langgestraften op Shutter Island, een eiland voor de kust van Massachusetts. Aangenomen wordt dat ze zich daar nog verborgen houdt.

Genre : Mysterie/Thriller
Land : USA

Cast :
Leonardo DiCaprio : Teddy Daniels
Mark Ruffalo : Chuck Aule
Ben Kingsley : Dr. Cawley

Regisseur :
Martin Scorsese

Mijn mening

A cuckoo's nest on an island

Schitterend psychologische thriller waarbij niks lijkt zoals het zou moeten zijn. Je wordt wel echt op het verkeerde been gezet de hele film. De ontknoping is uiterst verrassend en plausibel, maar draait dan toch weer terug naar een open einde die dezelfde vraag doet rijzen. Zit Ted nog in zijn van alle realiteit afschermende waanwereld of is hij zich nu echt bewust van zijn uiteindelijke identiteit en pleegt hij daardoor vrijwillig zelfmoord om verlost te worden van de kwellende trauma's die hem al jaren najagen ? Inderdaad, een echte "mindfuck" is deze film.

Scorsese plaatst het hele verhaal op een afgelegen eiland. Schitterend in beeld gebracht als een geïsoleerde,desolate,ruwe rots waar ontsnappen onmogelijk is. Behalve via de ferry en deze is totaal in handen van het instituut. De film begint als de ferry aankomt op het eiland met Ted (Leonardo DiCaprio) en Chuck (Mark Ruffalo) aan boord. Ik ben niet zo'n enorme fan van Leonardo, maar ik moet toegeven dat ik zijn vertolkingen in "Django Unchained" en "Inception" wel kon appreciëren en hem niet meer zie als de jeugdige Jack uit "Titanic", maar meer als een kameleonachtige acteur die langzaamaan zijn plaatsje gevonden heeft tussen de andere grote jongens. "Shutter Island" is dan wel al een oudere film, maar dat was dan ook een reden om een poging te wagen.

De andere mede/tegenspelers zijn ook niet de minste. Mark Ruffalo speelt een degelijke rol als partner annex persoonlijke psychiater van Ted. Persoonlijk vind ik hem hier meer overtuigen dan als Bruce Banner in "The Avengers" en recent als Dylan Rhodes in "Now you see mee". Ben Kingsley is een klasse acteur die hier met bravoure en souplesse de hoofdpsychiater neerzet die een eigenzinnige kijk heeft op het behandelen van psychiatrische "patiënten". Het is meesterlijk om te zien hoe dezelfde uitgestreken gelaatsuitdrukking kan overgaan van medelevend naar terechtwijzend. Max von Sydow is een gevestigde waarde met een pietluttige kleine bijdrage. In die split seconde laat hij echter zien hoe superieur zich psychiaters voelen t.o.v. andere medemensen.
Wat begint als een blijkbaar simpel detective verhaal met als leidraad de zoektocht naar een ontsnapte patiënte draait uit op een wervelstorm van claustrofobische omvang. De dreiging en krankzinnige sfeer stapelt zich systematisch op. De inrichting van Blok C is hallucinant en past uitstekend bij de gedachte dat hier de meest gevaarlijke individuen opgesloten zitten. Ver weg afgesloten van de buitenwereld. De vuurtoren is een luguber bouwsel dat afsteekt tegen de donkere oceaan en zou inderdaad wel eens de plaats kunnen zijn waar onmenselijke experimenten worden uitgevoerd.

Geleidelijk aan stelt zich de vraag of Ted nu inderdaad krankzinnig is of dat hij betrokken is in een groots complot om dit alles te bedekken. Zijn flashbacks van Dachau en de dromen over het vermeende dramatisch overlijden van zijn vrouw, de waanbeelden van ratten op de rotsen , het trillen van zijn handen en zijn soms psychotische manier van doen, wijzen op het eerste. Het verhaal van de zich verborgen houdende vrouwelijke psychologe Rachel doen je dan weer twijfelen. Het verhaal over de stempel die je krijgt na een internering is geloofwaardig. Wat je ook doet om het tegenovergestelde te bewijzen, het wordt telkens weer herleidt naar het feit dat je krankzinnig bent.

Fifty years from now, people will look back and say, "Here, at this place, is where it all began. The Nazis used the Jews, Soviets used prisoners in their own Gulags. And we - we tested patients on Shutter Island.

De uiteindelijke onthulling was dan ook voor mij toch een verrassing en verklaarde alles wat voorafging. De ommezwaai naar totale bewustwording en het toegeven dat hij in al die jaren in een waanwereld leefde, bleek het succesvolle resultaat van het in scene gezette geheel. Enige minpuntje inderdaad is dat dit in realiteit niet zou kunnen worden toegepast. Alleen indien alle psychiatrische patiënten ook gespeeld zouden worden door "normale" mensen. In dit geval zouden er meerdere trauma's worden gecreëerd bij de overige patiënten. De slotzin zet dan alles weer in een heel ander daglicht : "Which would be worse - to live as a monster, or to die as a good man?" Is Ted nog steeds het monster of is hij de genezen tot inkeer gekomen patiënt die bewust euthanasie pleegt door lobotomie te laten toepassen op hem ?

Schitterende film.